Ο φαλαινοκαρχαρίας είναι το μεγαλύτερο είδος ψαριού με κάποια ενήλικα να φτάνουν σε μήκος σχεδόν τα 17 μέτρα ! Πιστεύεται ότι εμφανίστηκαν περίπου 60 εκατομμύρια χρόνια πριν, γεγονός που κάνει τον καρχαρία φάλαινα ένα από τα παλαιότερα είδη σήμερα στη Γη.
Ξοδεύει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του κολυμπώντας μέσα στους ανοικτούς ωκεανούς σε αναζήτηση τροφής, ψαριών και καλαμαριών. Σε αντίθεση με πολλά άλλα είδη καρχαρία, είναι γνωστό ότι οι φαλαινοκαρχαρίες τρέφονται με μεγάλα κοπάδια από μικρά ψάρια και δεν κυνηγούν μεγαλύτερα ψάρια ή θαλάσσια θηλαστικά. Έχει δηλαδή ίδιες διατροφικές συνήθειες με τη φάλαινα όπως και άλλα μικρότερα ζώα της θάλασσας.
Ο φαλαινοκαρχαρίας κατοικεί σε ζεστά, τροπικά νερά γύρω από τον Ισημερινό και συχνά πλησιάζει κοντά στην ακτογραμμή.Είναι επίσης γνωστό ότι καταδύεται σε βάθη μέχρι 700 μέτρα (δηλαδή πάνω από 2.000 πόδια βάθος). Σε αυτό το μέρος του ωκεανού, η τροφή είναι πιο περιορισμένηεπομένως επιχείρησεις σε τέτοιο βάθος κάνει μόνο όταν το κυνήγι σε μικρό βάθος δεν είναι δυνατό.Γενικά πρόκειται για φιλικό καρχαρίας και μέχρι σήμερα δεν έχει δημιουργήσει καμία σημαντική απειλή για τον άνθρωπο,κυρίως τους δύτες. Οι φαλαινοκαρχαρίες εντοπίζονται συχνά γύρω από τον Κόλπο του Μεξικού και τα νησιά της Ινδονησίας και είναι γνωστό ότι είναι σχεδόν παιχνιδιάρηδες με τους ανθρώπους.
Οι φαλαινοκαρχαρίες επωάζουν τα αυγά τους μέσα στο σώμα τους και όχι έξω. Αυτό σημαίνει ότι οι ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης του μικρού. Μέσα στο θηλυκό φαλαινοκαρχαρία είναι εκατοντάδες αυγά, αλλά μόνο μερικά θα μετατραπούν σε μωρά φαλαινοκαρχαρίες. Τα υπόλοιπα αυγά πιστεύεται ότι είναι εκεί, έτσι ώστε όταν εκκολάπτονται τα νεογνά να έχουν κάτι να φάνε.Ο φαλαινοκαρχαρίας γεννά κατά μέσο όρο 12 νεογνά που είναι περίπου 60 εκατοστά σε μήκος.
Φαλαινοκαρχαρίες αναπτύσσονται γρήγορα κατά τα πρώτα χρόνια τους και σύντομα τα νεογνά γίνονται εξαιρετικά μεγάλα και επομένως είναι λιγότερο πιθανό να θηρευτούν από θαλάσσια αρπακτικά ζώα όπως τα άλλα είδη καρχαριών και φαλαινών δολοφόνων. Κατά μέσο όρο,ζουν περίπου 60 έως 80 χρόνια αλλά κάποιοι από αυτούς ξεπερνούν τα 100!
